San Juan de Chamula is een autonoom dorpje in het zuiden van Mexico en één van de meest magische en bizarre plekken die je ooit zal bezoeken. Hier draait het om zwarte magie, bijgeloof en spirituele gebruiken en kan je zomaar getuige zijn van een mysterieus ritueel of uitdrijving van de duivel. Vanuit het gezellige backpackersstadje San Cristóbal de Las Casas kun je een bijzondere dagtrip maken naar dit speciale dorpje.
SAN JUAN DE CHAMULA
HET AUTONOME DORPJE SAN JUAN DE CHAMULA
San Juan de Chamula ligt in een bergachtig gebied in de Chiapas en wordt bevolkt door de Tzotzil, een inheems Mayavolk. Wat bijzonder is aan San Juan de Chamula, is dat het een autonome regio binnen Mexico is. Het dorpje heeft een eigen leger en politiemacht, en de Mexicaanse autoriteiten hebben er niets te vertellen. Het is de Spaanse kolonisten destijds nooit gelukt om het hier voor het zeggen te krijgen, en tot op de dag van vandaag geldt dat ook voor de Mexicaanse overheid.
BIJGELOOF EN SPIRITUELE GEBRUIKEN
Vanwege dat autonome karakter is San Juan de Chamula anno nu een plek die zich met geen enkele andere bestemming in Mexico laat vergelijken. Het heeft andere regels en gebruiken, en de inwoners houden er op z’n zachtst gezegd een aantal interessante spirituele gebruiken op na.
Zo geloven de Tzotzil bijvoorbeeld dat boze geesten je lichaam verlaten wanneer je een boer laat en daarom wordt overal groot geadverteerd door Coca Cola. En behalve frisdrank worden behoorlijk wat alcoholische dranken genuttigd omdat je in een alcoholroes met geesten schijnt te kunnen praten. Maar het meest bijzondere verhaal vind ik dat de Tzotzil Maya’s geloven dat je ziel na de dood door een hond een rivier wordt overgezwommen naar het hiernamaals. Je zult ze dan ook nooit gemeen zien doen tegen een hond, want het zal maar net degene zijn die ze naar de overkant zal brengen.
TEMPLO DE SAN JUAN
Het spirituele epicentrum van het stadje en belangrijkste bezienswaardigheid is de Templo de San Juan. Dit is een witgeschilderde kerk waar bijzondere rituelen worden uitgevoerd. Het is streng verboden om binnen foto’s te maken, maar geloof mij: wat hier gebeurt heb je nog niet eerder gezien. De grond in de kerk is bedekt met dennennaalden en brandende kaarsen, en langs de wand staan tientallen beelden van heiligen. Vooraf was ik al gewaarschuwd dat hier redelijk heftige dingen gebeuren op het gebied van geestenuitdrijving en als we naar binnen stappen blijkt dat ik ‘geluk’ heb.
GEESTEN UITDRIJVEN EN BOEREN LATEN
Voor één van de heiligen zit een sjamaan gehurkt. Om hem heen zitten een man, een vrouw en een heel jong kind. In zijn handen heeft hij een kip en voor hem op de grond staat een flesje Coca Cola. Plotseling begint de kip te gillen: de medicijnman is heel langzaam zijn kop aan het omdraaien en prevelt intussen allerlei woorden. Wanneer de klus is geklaard neemt hij een slok cola en laat hij de fles rondgaan. Opgelucht laat iedereen een harde boer.
De kip werd niet zonder reden gedood. Als je problemen hebt, moet je deze aan een kip vertellen. Een sjamaan zal bepaalde bezweringen uitspreken en handelingen verrichten. Als de kip is overleden zullen ook de problemen verdwijnen. Het probleem was in dit specifieke geval een boze geest die zich in het kleine kindje ophield en ik was de gelukkige getuige van deze uitdrijving.
HANDEN SCHUDDEN MET DE SJAMAAN
Na dit tafereel houd ik het voor gezien in de kerk en loop ik naar buiten, waar even later de sjamaan nog even komt kennismaken. Ik stel me voor en geef hem een hand. Hij kijkt me met een indringende glimlach aan en merkt op dat ik warme handen heb. Ik krijg een ongemakkelijk gevoel en loop snel weer weg. Waarom moet dat benoemd worden, vraag ik me af.
Om het ongemakkelijke gevoel te verdrijven koop ik een dromenvanger bij een van de stalletjes op straat. Het is best een bijzonder exemplaar en zal ongetwijfeld zijn ingestraald door de bijzondere krachten van deze plek. Stiekem hoop ik dat het me met zijn ingezegende veertjes en afgekloven vruchtenpitten vannacht gaat beschermen tegen nare dromen. Over dode kippen bijvoorbeeld.
SAN JUAN DE CHAMULA: HOE KOM JE ER?
Wil jij ook een excursie maken naar San Juan de Chamula? Het dorpje ligt zo’n 10 kilometer ten noordwesten van San Cristóbal de Las Casas. Excursies kun je boeken bij verschillende tourbureautjes, maar het kan ook heel eenvoudig online. Ik boekte deze excursie via Getyourguide (€ 34,59), een dagtrip die ook het inheemse dorp Zinacantán aandoet.
Het is ook mogelijk om op eigen gelegenheid naar San Juan de Chamula reizen. De kans is echter groot dat je dan minder meekrijgt. Juist de achtergronden die mijn gids kon vertellen, maakten dit zo’n bijzondere ervaring. Wil je toch zelf naar San Juan de Chamula reizen? Vanaf Calle Honduras in San Cristóbal vertrekken regelmatig busjes.
Meer lezen over backpacken in Mexico? Deze blogs vind je misschien ook interessant:
• Route en planning: Vier weken rondreizen in Mexico en Belize
• Oaxaca: 10 x doen in de leukste stad van Mexico
• Ontdek kleurrijk San Cristóbal de las Casas in Mexico
• Dit zijn de mooiste Maya tempels van Mexico
