Misschien zie je Malta wel over het hoofd, tussen beroemde eilandzusjes als Sicilië en Kreta in de Middellandse Zee. Daar gaan we nu verandering in brengen, want Malta is hét eiland voor avonturiers. Wat te doen op Malta? Ruige kliffen, alle mogelijke buitensporten, een unieke keuken en steden waar piraten en ridders ooit de dienst uitmaakten… Al overtuigd?
Malta
De drie eilanden van Malta
De Maltese archipel bestaat uit de eilanden Malta, Gozo en Comino. Malta is veruit het grootst (vergelijkbaar met Ameland) en het dichtstbevolkt met zo’n 400.000 inwoners. Tussen Malta en het veel rustigere en minder bebouwde Gozo (iets kleiner dan Terschelling) vaart ongeveer elk half uur een veerboot, die er 25 minuten over doet en een paar euro kost. Ook naar het vrijwel onbewoonde Comino – er schijnen drie mensen te wonen – gaat regelmatig een ferry.
➞ Malta tip: Aan het Maltees kan je waarschijnlijk geen touw vastknopen. Het ene woord klinkt haast Arabisch, het andere weer bijna Italiaans. Dan komt het extra goed uit dat het land officieel tweetalig is: jong en oud spreekt Engels en ook menukaarten, verkeersborden en alle andere aanduidingen zijn in het Engels.
1. Hiken over ruige kliffen
Als we in de lage landen nog rillend van de kou en regen over straat gaan, kun je op Malta al hiken in een korte broek en T-shirt. Van half november tot half mei bloeit en geurt het hier van de wilde bloemen als venkel en passiebloem. Zelfs de cactussen staan dan in bloei. Op Malta zelf is de omgeving van Dingli Cliffs een aanrader voor wandelaars. Dit hoogste punt van het eiland (220 meter) biedt een vrij uitzicht op de Middellandse Zee en de paden zijn hier vaak rustig.
➞ Malta tip: Parkeer bij de kapel en haal eerst een echte Maltese koffie (met cichorei, kruidnagel en anijs) bij het karretje dat hier staat.
2. Gozo: het kleine zusje van Malta
Nog rustiger is het op Gozo, het kleinere en veel minder dicht bewoonde zusje van Malta. Langs de noordwestkust geniet je van grillige kliffen, rotsbogen en eeuwenoude zoutpannen – en dat vaak zonder iemand tegen te komen. Een bijzonder souvenir haal je in Xwejni, waar de zoutpannen nog altijd in gebruik zijn. Inmiddels is het de vijfde generatie van de familie Cini die hier het zout oogst en er met trots over verteld.
➞ Malta tip: Op zoek naar een leuk hotel op Gozo? Ik blijf slapen bij Gozo Farmhouses.
3. Onderwateravontuur: snorkelen op Gozo
Je ziet het vanaf het strand en in de havens al: het Maltese water is prachtig helderblauw. Snorkelen en duiken zijn daarom een van de meest geliefde activiteiten op Malta. Langs de kust van zowel Malta als Gozo zijn talloze snorkel- en duiklocaties, vol kleurrijk koraal, grotten, ondergrondse berglandschappen en gezonken schepen en vliegtuigen. Extra aan te raden op Gozo is Ghasry Valley. Deze kloof is een kraamkamer voor onder meer barracuda’s en octopussen. Vlak daarbij is de Cathedral Cave, een koepelvormige grot waar een smalle streep zonlicht voor een betoverend effect zorgt.
4. Dwars over het eiland mountainbiken
Niet zo’n zin om de gebaande paden te volgen op je mountainbike? Ook dan moet je op Gozo zijn. Je fietst hier dwars over de kliffen, over smalle plattelandsweggetjes, door slaperige dorpjes en langs velden waar de groente groeit die je ’s avonds op je bord terugvindt. Op Gozo ligt het tempo wat lager en is het geen probleem om over de doorgaande wegen te fietsen. Stop onderweg bij een traditionele bakkerij, bijvoorbeeld Mekren’s Bakery in Triq Hanaq, te herkennen aan de grote schoorsteen op het dak. Hier bakken ze de broden (en lokale pizza!) nog in een houtoven.
Goed om te weten: af en toe krijg je een stevige klim, dus voor de iets minder ervaren mountainbiker is een e-bike aan te raden. Bij Gozo Adventures kunnen ze je aan een huurfiets helpen of zelfs een complete tour met gids organiseren.
5. In de voetsporen van de ridders
Zeg je Malta, dan zeg je ridders. Sterker nog: de Orde van Malta bestaat nog altijd en komt direct voort uit de ridders die zo’n duizend jaar geleden uit Jeruzalem vertrokken en na allerlei omzwervingen op Malta terechtkwamen. Hier lieten ze zoveel sporen achter, dat Malta werd uitgekozen als belangrijke filmlocatie voor het eerste seizoen van Game of Thrones.
➞ Malta tip: Op het vasteland van Malta is Hotel Mulberries een fijne plek om te overnachten.
6. Ottomaanse vestingstad Mdina
Mdina, op hoofdeiland Malta, is daar een piekfijn voorbeeld van. De Ottomanen bouwden de dikke vestingmuren en gaven het stadje haar naam, de ridders maakten het vervolgens hun hoofdstad. Je wandelt in vijf minuten door deze ‘silent city’ met slechts driehonderd inwoners, maar raakt niet uitgekeken in de honingkleurige straten. Je snapt direct dat dit het perfecte King’s Landing was.
7. Pastizzi eten in Rabat
Direct buiten de sierlijke stadspoorten begint het wat levendigere Rabat – ook zeker de moeite van een wandeling waard. Stop in elk geval even bij Crystal Palace, dat erom bekendstaat de beste pastizzi (zie ook verderop) van het eiland te hebben.
8. Tips voor de ‘nieuwe’ ridderstad van Malta: Valetta
Aan een oud centrum doet Valetta niet; de hele stad is historisch erfgoed. Valetta werd in niet meer dan 15 jaar gebouwd door de ridderorde toen deze in 1566 een nieuwe hoofdstad wilde. De ridders zetten de stad vol met zandkleurige kerken, forten en vestingwerken. Onmisbaar zijn de vele gesloten houten balkons, ‘gallerija’ die in de 17e eeuw zorgden dat aan huis gekluisterde vrouwen toch wat meekregen van het leven op straat.
9. Upper en Lower Barakka Gardens
Je loopt in twintig minuten van het ene einde van de stad naar het andere, dus neem vooral de tijd om alle hoeken te verkennen. Zelfs op een zinderend hete zomerdag doe je dit in een aangenaam briesje, want daar is het roostervormige stratenpatroon op ontworpen. Toch wat warm gekregen? In de Upper en Lower Barakka Gardens is altijd schaduw en rust je uit onder het genot van kwetterende vogeltjes. Op krachten komen doe je ook bij Caffe Cordina, op het centrale plein voor de bibliotheek. Hier zit je tussen de lokale families en stellen die uitgebreid lunchen, uiteraard met Maltese wijn.
➞ Malta tip: Op Malta hebben ze Engelse stopcontacten, dus vergeet niet je wereldstekker in te pakken!
10. Met de watertaxi naar de Three Cities van Malta
Valetta kijkt uit op de ‘Three Cities’, die ook barsten van de historie. Doe zoals de locals en neem voor zo’n 2 euro een watertaxi naar de overkant. Als je ’s avonds terugkeert, is Valetta veranderd in één groot terras (zelfs de vele trappen zitten vol met mensen) en blijft het tot de late uurtjes onrustig.
11. Vluchten voor piraten op Gozo
Het klinkt spannend, maar was waarschijnlijk geen pretje: eeuwenlang waren de inwoners van Gozo en Malta constant op hun hoede voor piraten. Op verschillende plekken op de eilanden zie je hoe ze de piraten te slim af probeerden te zijn. Zo heeft de Cittadella op Gozo kronkelende straten, vergelijkbaar met de binnensteden in landen als Marokko. Kwamen de piraten aan land en wisten ze dit fort te veroveren, dan konden de bewoners makkelijker vluchten dan in een stad met rechte straten. Een ander voorbeeld is Dwerja Bay, waar de lokale bevolking een muur in zee bouwde zodat de piraten het strand niet konden bereiken. Als je hier gaat snorkelen, kom je de muur vanzelf tegen.
12. Italiaans eten met wat extra pit: duik in de keuken van Malta
Met Italië en Noord-Afrika als directe buren, is de keuken van Mala een overheerlijke melting pot van culinaire invloeden. Heel veel proeven is dan ook een van de beste tips voor Malta. Je eet er hummus-achtige dips van tuinbonen (‘bigilla’), hartige bladerdeeghapjes met erwten en ricotta (‘pastizzi’), de bruschetta-achtige ‘hobz biz-zejt’ en gebak met dadels (‘imqaret’). Café Jubilee (in Victoria op Gozo en in Valetta op Malta) organiseert op aanvraag kookworkshops en heeft sowieso een kaart waarop alle culinaire eilandhoogtepunten staan.
➞ Malta tip: Op Malta en Gozo wordt trouwens ook volop olijfolie en wijn gemaakt, dus vergeet die zeker niet te proeven. Elk restaurant heeft ze op de kaart staan. Ook het alcoholvrije drankje ‘Kinnie’, dat doet denken aan Crodino, is een verfrissende aanrader.
Ook op reis naar Malta?
Vanaf Schiphol vlieg je in een kleine 3 uur naar Valetta, de hoofdstad van Malta. Onder meer KM Malta en EasyJet bieden vluchten aan naar Valetta.
